مراحل گرفتن پروانه ساخت
برای دریافت پروانه ساخت باید به شهرداری منطقه یا دفاتر خدمات الکترونیک شهری مراجعه شود. مراحل گرفتن پروانه ساخت در هر منطقه متفاوت و نکات و الزامات آن گسترده است. به این معنا که شهرداری هر منطقه ای پروانه ساخت را مطابق با استانداردهای همان منطقه تعیین می کند. بدون پروانه ساخت هیچ ساختمانی ساخته نمی شود و تنها با اجازه شهرداری است که مالکی می تواند مطابق با قوانین تعیین شده ساخت و ساز کند. در واقع، ساخت و ساز بدون اجازه شهرداری غیر قانونی تلقی می شود و حتی امکان توقف ساخت در هر مرحله ای از کار وجود دارد. هدف از صدور جواز و پروانه ساخت تأمین امنیت ساکنان ساختمان است. وقتی مجوز صادر می شود یعنی ساخت و ساز مطابق با قوانین صورت می گیرد. مشخصات فنی باید رعایت شوند و اصول شهرسازی بر طبق آئین نامه و ضوابط طرح جامع شهری در ساخت مد نظر قرار گیرند.
زمان دریافت پروانه ساخت
آگاهی از مراحل گرفتن پروانه ساخت موجب می شود که بتوان سریع تر برای گرفتن آن اقدام کرد. اما برای تمام پروژه های ساخت و ساز گرفتن پروانه لازم نیست. وقتی ساخت و ساز به تعمیرات جزئی ساده محدود شود می توان از پیمانکارهای حرفه ای برای کار کمک گرفت و دیگر نیازی به دریافت پروانه نیست. اما در پروژه هایی که باید بخشی به بنا اضافه شود یا تغییرات زیادی در ساختمان ایجاد شود دریافت پروانه لازم است و بدون آن اجازه تغییرات داده نمی شود. در صورتی که برای ایجاد تعمیرات و بازسازی ها از پیمانکار استفاده می کنید می توانید مراحل دریافت پروانه را به او واگذار کنید. حتی او می تواند هزینه جواز ساخت را نیز اعلام کند. برخی از تغییرات باید به متخصص سپرده شود و خود صاحب خانه نمی تواند برای آنها اقدام کند؛ مثل ایجاد تغییرات در لوله‌های گاز. در صورت هر نوع تعمیر یا تغییری و حتی بروز مشکل در این مورد باید با اداره گاز تماس گرفته شود. از آنجا که پروانه و مجوز ساخت در هر منطقه از شهرداری صادر می شود این قوانین می توانند متفاوت باشند. در بعضی از مناطق ممکن است مراحل گرفتن پروانه ساخت متفاوت باشد و برای کوچک ترین تغییرات در ساختمان نیاز به مجوز و پروانه ساخت وجود داشته باشد.
اطلاعات ثبت شده در پروانه ساخت
صاحب ملکی که مراحل گرفتن پروانه ساخت را بگذراند، می تواند برای ساخت ساختمان با رعایت اصول ساخت و ساز مجوز بگیرد. از انواع پروانه ساختمانی می توان به مجوز زمین های بایر یا باغ ها، تخریب و نوسازی، عوض کردن مهندس، اضافه کردن اشکوب، تغییر در نقشه ساختمان، گسترش بنا و تغییرات و تبدیل اشاره کرد. در مجوز اطلاعاتی درباره ساختمان آورده می شود. تعداد طبقه های ساختمان، نوع اسکلت آن، اندازه زیربنا، شماره پلاک ثبتی، کروکی زمین و تاریخ صدور از جمله این اطلاعات هستند. ضمن این که مشخصات مالک حقیقی یا حقوقی و نام مهندسان ناظر هم قید می شود. مدت زمان لازم برای شروع پروژه و اعتبار آن در صفحه اول آورده می شود. این پروانه قابل تمدید است و از این نظر جای نگرانی وجود ندارد. در صورتی که بر طبق مفاد پروانه مالک تخلف کند، ناظر موظف است تخلف را گزارش کند. بعد از گذراندن مراحل گرفتن پروانه ساخت رعایت مقررات ملی ساختمان ضروری است.
زمان اعتبار پروانه ساخت
در موقع پشت سر گذاشتن مراحل گرفتن پروانه ساخت به این نکته توجه داشته باشید که این مجوز تا 2 سال بعد از صدور معتبر است. این مدت زمان برای همه ساخت و سازها بر طبق متراژ، تعداد طبقه ها و اندازه ملک صادر می شود. در صورتی که ساخت و ساز و تغییرات در این مدت زمان تمام نشود، ابتدا به او اخطار داده می شود. بعد از آن باید عوارض تعویق کار را پرداخت کند. معیاری کلی برای ساخت ساختمان وجود دارد که 4 سال است. در مواردی هم مجوز صادر شده قابل تمدید نیست. پس از گذشت مدت زمان مجاز برای ساخت مالک باید دوباره برای دریافت مجوز اقدام کند و 20 درصد از محاسبات پروانه را به نرخ روز پرداخت کند. بعد از آن شهرداری برای یک دوره سه ساله مجوز را تمدید می کند.
مراحل اولیه صدور پروانه ساخت
در حال حاضر بعد از مراحل گرفتن پروانه ساخت یک دفترچه به عنوان شناسنامه به مالک داده می شود که شامل نداشتن خلافی، پایان کار و صدور مجوز ساخت می شود. در این شناسنامه اطلاعات بسیاری از ساختمان و همه مطالب مربوط به آن آورده می شود. علاوه بر مطالبی که در بالا به آن اشاره شد می توان اطلاعاتی مثل محل احداث بنا، ابعاد چهارگانه پلاک، کاربرد ساختمان و میزان تراکم آن، موقعیت پارکینگ، نحوه تمدید عوارض را نیز در مجوز مشاهده کرد. مراحل اولیه عبارت اند از:
- در مرحله اول مالک یا وکیل او باید در شهرداری یا دفاتر خدمات الکترونیک شهر درخواست خود را ثبت کند. برای این کار لازم است که او اصل و کپی سند مالکیت، اصل و کپی کارت ملی یا شناسنامه و برگه تسویه حساب عوارض نوسازی و عوارض شهرداری سال جاری و گذشته را به همراه داشته باشد. این درخواست باید کتبی ثبت شود. در این مرحله تشکیل پرونده صورت می گیرد.
- دیگر مراحل گرفتن پروانه ساخت بعد از تشکیل پرونده نوبت به مسئولان شهرداری می رسد. آنها برای بازدید از مکان ساختمان به آنجا مراجعه می کنند تا اندازه ملک، عرض کوچه و بنای ساختمان و مجاورها را بررسی کنند. این بازدید اهمیت بسیار زیادی دارد و در صورتی که اندازه ساختمان از مقدار معینی کمتر باشد، پروانه برای بیشتر از چهار طبقه صادر نمی شود.
- در مرحله بعد نوبت به بررسی گزارش مسئول شهرداری بازدیدکننده از محل می رسد. در بعضی از شهرها مانند تهران طرح تفصیلی پیاده می شود. کارشناس طرح تفصیلی است که می تواند کاربری ملک را تعیین کند. اگر در این مرحله معلوم شد که ساخت و ساز در آنجا با پروژه های دیگر تداخل داشته باشد باید اصلاح شود.
مراحل بعدی صدور پروانه ساخت
از دیگر مراحل گرفتن پروانه ساخت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پس از مراحل پیشین نوبت به تهیه نقشه می رسد. در این نقشه ها لازم است که اطلاعاتی مثل مساحت زمین پس از اصلاحات، تعداد طبقه ها و سطح اشغال شده آورده شود. دستور نقشه به مهندس معمار در مراحل بعدی داده می شود.
- طراحی نقشه ساختمان مرحله بعدی است که مرحله ای بسیار مهم است. در نقشه بیشترین توانایی طرح از نظر متراژ، تعداد پارکینگ ها و کیفیت فضاها قابل ارائه است. این نقشه برای بررسی باید به شهرداری ارسال شود. در صورت نیاز به اصلاح تا مرحله تأیید باید انجام شوند.
- عوارض شهرداری در مرحله بعد باید پرداخت شود که بر طبق متراژ در هر طبقه و نوع کاربری ساختمان محاسبه و مشخص می شود.
- در این مرحله باید از مدارک پیش نویس تهیه شود که مالک باید برای این کار به دفاتر خدمات شهری مراجعه کند و فرم درخواست تعیین ناظر را پر کند. بعد از مشخص شدن ناظر بین مالک و او قراردادی منعقد می شود. مدارک زیادی هستند که مالک موظف است از آنها پیش نویس بگیرد.
- آخرین مراحل گرفتن پروانه ساخت شامل چاپ پروانه می شود. پروانه پس از تأییدیه نقشه های چهار رشته و فرآیند گرفتن تأییدیه های دفتر خدمات شهری و طرح چاپ می شود. هر ساختمان با متراژ بالای 3000 متر مربع به طور معمول یک مجری طرح و چهار ناظر لازم دارد.